سیستان و بلوچستان بعد از کرمان دومین استان پهناور ایران محسوب می شود. این استان در جنوب غربی ایران واقع شده است و دارای اقلیم بیابانی و آب و هوایی گرم است. در این استان، همانند سایر استان های کشور عزیزمان ایران، تولید صنایع دستی رواج دارد. برخی از این صنایع دستی همانند سفال کلپورگان با ویژگی های منحصر به فردی که دارد، مختص این استان است که شهرت جهانی دارد. در کنار صنایع دستی به دلیل اقلیم خاص منطقه ای، گونه های جانوری و گیاهی خاصی در این منطقه وجود دارد. این جاذبه ها، گردشگران زیادی از ایران و سایر کشورهای جهان را ترغیب می کنند تا برای یک بار هم که شده از این منطقه دیدن کنند.
اگر شما هم از افرادی هستید که قصد سفر به این منطقه زیبا را دارید مطالعه این راهنمای خرید صنایع دستی سیستان و بلوچستان را به شما پیشنهاد می کنیم. این راهنما به شما کمک می کند تا هنگام بازگشت از این منطقه، سوغات و هدایایی نفیس و منحصر به فرد را برای عزیزان تان به یادگار تهیه کنید.
سوزن دوزی
اگر به دنبال خرید صنایع دستی سیستان و بلوچستان هستید پارچه های سوزن دوزی شده توسط بانوان هنرمند این سرزمین، پیشنهاد ویژه ای خواهد بود. سوزن دوزی سیستان و بلوچستان با نمونه کارهای سوزن دوزی در سایر نقاط ایران متفاوت است و به همین دلیل به آن بلوچی دوزی هم می گویند. در این هنر، طرح هایی از جنس نخ، توسط سوزن و قلاب روی پارچه دوخته می شود و در واقع یک پارچه ساده به یک پارچه طرح دار تبدیل می شود.
نخ های مورد استفاده در هنر سوزن دوزی عمدتا از جنس نخ های گلابتون، ملیله، نخ سرمه و الیاف مصنوعی هستند و پارچه های انتخاب شده برای سوزن دوزی، پارچه هایی با جنس های مختلف از جمله کتان، زربافت، ابریشمی، پنبه ای و … هستند. طرح های اجرا شده روی پارچه، طرح هایی کاملا ذهنی و تداعی کننده رویاهای زنان بلوچ هستند. این هنر قابل اجرا بر روی سجاده، رومیزی، لباس و .. است.
سوزن دوزی سیستان و بلوچستان با نمونه کارهای سوزن دوزی در سایر نقاط ایران متفاوت است و به همین دلیل به آن بلوچی دوزی هم می گویند.
جواهر و زیورآلات
اگر به دنبال خرید صنایع دستی سیستان و بلوچستان هستید و علاقه ویژه ای به زیورآلات دارید، تهیه زیورالات محلی این استان را به شما پیشنهاد می کنیم. کوره های ذوب فلزات قدیمی که در این منطقه از سال های قبل به یادگار مانده اند، نشان دهنده ی پیشینه ی تاریخی تولید زیورآلات فلزی در این منطقه هستند. این زیورآلات فلزی توسط سنگ های زیبا و قیمتی تزیین شده اند و تنوع فوق العاده ای دارند. این زیورآلات شامل گوشواره، سنجاق سینه، سربند، گردنبند و النگو هستند.
سکه دوزی و آینه دوزی
از این هنرها برای تزیین لباس های محلی و پارچه های مختلف استفاده می شود. در این هنرهای اصیل سیستان و بلوچستان از سکه و آینه های کوچک در کنار سایر لوازم تزئینی از جمله مروارید، منجوق، پولک، دکمه و … طرح های زیبا و خاص پدید می آید. در مراسم های عروسی محلی از این طرح ها برای تزیین وسایل و جهیزیه عروس استفاده ویژه ای می شود. پارچه هایی که با استفاده از این هنرها تزیین شده اند، می توانند یک سوغات خاص و ایده آل باشند.
در سکه دوزی و آینه دوزی سیستان و بلوچستان از سکه و آینه های کوچک در کنار سایر لوازم تزئینی از جمله مروارید، منجوق، پولک، دکمه و … طرح های زیبا و خاص پدید می آید.
خامه دوزی و سیاه دوزی
خامه دوزی و سیاه دوزی اشکال ویژه ای از سوزن دوزی هستند. در هنر خامه دوزی (سفید دوزی) به صورت اختصاصی از ابریشم سفید برای تزیین پارچه استفاده می شود. در هنر سیاه دوزی هم از نخ ابریشم سیاه و دوخت های ساده (دندان موشی و زنجیره) نقش های خاص و ویژه برای تزیین لباس (به خصوص سر آستین ها و ناحیه ی جلویی لباس) ایجاد می شود.
خراطی
هنر خراطی هنر تزیین قطعه های چوبی است. این هنر در سایر نقاط ایران هم رواج دارد اما در این استان به شکلی خاص و ویژه انجام می شود، به طوری که تبدیل به یکی از صنایع دستی این منطقه شده است. از این هنر برای تزیین وسایلی مانند پایه آباژور، ظروف چوبی و … استفاده می شود.
سفالگری
سفالگری از هنرهای اصیل این منطقه است و دارای ویژگی های منحصر به فردی است. روستای کلپورگان (در توابع سراوان) را می توان به عنوان قطب سفالگری منطقه معرفی کرد. این روستا به عنوان موزه زنده سفال ثبت جهانی شده است. سفالگری کلپورگان به صورت دستی و بدون استفاده از چرخ انجام می شود. به دلیل استفاده از خاک رس که در این منطقه وجود دارد سفال های تهیه شده دارای رنگ خاصی هستند.
سفال های تهیه شده بعد از قرارگیری در کوره و پخت، به رنگ قرمز بسیار زیبایی در می آیند. همچنین زنان هنرمند بلوچ از مخلوطی از آب و نوع ماده طبیعی (تیتوک) استفاده می کنند و طرح ها و نقش های خاصی را روی سفال ایجاد می کنند. این ماده پس از حرارت دادن در کوره به رنگ سیاه در می آید و زیبایی و جلوه خاصی را ایجاد می کند.
ظروف سفالی این منطقه جزو پرطرفدارترین صنایع دستی سیستان و بلوچستان محسوب می‌شوند و خرید سفال به عنوان یکی از خاص ترین پیشنهادات برای خرید صنایع دستی سیستان و بلوچستان در نظر گرفته می شود.
خرید سفال کلپورگان به عنوان یکی از خاص ترین پیشنهادات برای خرید صنایع دستی سیستان و بلوچستان در نظر گرفته می شود.
قالی بافی و گلیم بافی
هنر قالی بافی از جمله هنرهای دستی سیستان و بلوچستان است که توسط بانوان هنرمند این سرزمین به بهترین نحو انجام می شود. طرح های بافته شده، طرح هایی خاص و منحصر به فرد هستند به گونه ای که فرش های سیستانی شهرت زیادی یافته اند. گلیم بافی هم در میان اهالی سیستان و بلوچستان رواج دارد. عشایر برای بافت گلیم از پشم دام های خود استفاده می کنند. طرح های هندسی خاص و نقش های راه راه از عمده طرح های گلیم های بافته شده در این منطقه هستند. گلیم به عنوان یکی از سوغات فوق العاده سیستان و بلوچستان محسوب می شود.
نمد مالی
نمد مالی و ساخت نمد از دیگر صنایع دستی معروف سیستان و بلوچستان است. این هنر اصیل، حاصل دست زنان و مردان هنرمند این سرزمین است.
