مقدمه
یکی از زیباترین و مهم ترین قسمت های فرهنگ غنی و کهن بلوچی را می توان لباس بلوچی زنانه دانست. اگر قصد خرید لباس بلوچی زنانه را دارید، در این مطلب به معرفی انواع آن خواهیم پرداخت.
بلوچستان کجاست؟
بلوچستان یکی از پهناورترین استان های ایران است که در جنوب شرقی این کشور واقع شده است. این استان از شمال با استان خراسان جنوبی و از جنوب به دریای عمان منتهی می شود. مردم این استان از قوم بلوچ بوده و اغلب سنی مذهب می باشند. فرهنگ بلوچی جزء غنی ترین و قدیمی ترین فرهنگ های ایران است. لباس سنتی مردم بلوچستان بسیار زیباست و اکثر گردشگرانی که به این استان سفر می کنند اقدام به خرید لباس بلوچی زنانه می نمایند.
قدمت فرهنگ بلوچی به پیش از دوره ی ساسانیان بر می گردد و بلوچ ها را می توان جزء اولین اقوام ایرانی دانست. در کتیبه های ساسانی از بلوچستان با نام مکران نام برده شده است. از همین رو هنوز نیز بسیاری از مردم به دریای عمان دریای مکران نیز می گویند.
ویژگی های خاص گردشگری در این استان باعث شده تا بلوچستان و به خصوص شهر چابهار به یکی از قطب های اصلی گردشگری در کشور بدل شوند. کوه های مریخی، ساحل پلانکتون ها، دریاچه صورتی، بمپور (قدیمی ترین شهر ایران)، شهر سوخته و… از جاذبه های توریستی این استان می باشد.
لباس بلوچی زنانه کاملا با دست دوخته می شود
تاریخچه لباس بلوچی زنانه
خرید لباس بلوچی زنانه این روزها یکی از ترند ترین سرچ های ایرانیان در گوگل می باشد. با اینکه مردم بسیاری دیگر از شهرهای ایران تمایل چندانی به پوشیدن لباس سنتی خود نشان نمی دهند، اما اکثر مردم بلوچستان هنوز هم در تمام فعالیت های روزمره‌ی خود از لباس سنتی خود استفاده می نمایند.
لباس بلوچی برای مردم بلوچستان تنهای یک سبک پوشش نیست. بلکه این لباس اصلی ترین دلیل استحکام و پایداری فرهنگ این قوم در طول هزاران سال برشمرده می شود. از طرف دیگر ویژگی های خاص در طراحی این لباس باعث شده تا بتوان به راحتی از آن در آب و هوای گرم این استان استفاده کرد. در طی سالیان تغییراتی جزئی در این لباس ایجاد شده اما پایه و اساس طراحی آن به همان شکل سنتی باقی مانده است. اگر بیشتر به جزئیات لباس بلوچی زنانه نگاه کنیم، اشتراکات زیادی با لباس سنتی دیگر اقوام میبینیم که دلیل آن اشتراکات فرهنگی و سنت های یکسان ایرانی در سالیان بسیار دور است.
یکی از ویژگی های خاص لباس بلوچی که گردشگران را علاقه مند به خرید لباس بلوچی زنانه می نماید، استفاده از سوزن دوزی و آینه کاری های لباس به نحو خاص و هندسی است. در گذشته با استفاده از این خطوط بسیاری از وقایع تاریخی را به شکل طرح روی لباس ماندگار می کردند. برخی از طراحی های رایج در لباس بلوچی زنانه، در کتیبه ها و سفالگری های هزاره پنجم و ششم قبل از میلاد نیز دیده می شود. در حال حاضر نیز طراحی روی لباس بلوچی هندسه ای زیبا از هنر و عشق و فرهنگ در کنار همدیگر است. در تمام لباس های بلوچی زنانه از رنگ های شاد استفاده شده است.
راهنمای خرید لباس بلوچی زنانه
لباس بلوچی زنانه متشکل است از یک پیراهن و شلوار که با دوخت های مختلفی آماده می شود. اگر قصد خرید لباس بلوچی زنانه را دارید باید بدانید که اصلی ترین دلیل اختلاف قیمت این لباس ها در نحوه و سبک دوخت آن ها، نوع پارچه و همچنین نوع سوزن دوزی آن است.
برای انتخاب پارچه در خرید لباس بلوچی زنانه، اکثر زنان بلوچ در لباس های روزمره از پارچه های معمولی اما با طرح های شاد و گل دار استفاده می کنند. اما در طرف دیگر پارچه‌ی لباس های مجلسی مانند لباس بلوچی مخصوص عروسی، پارچه های ابریشمی پر طرفدار تر هستند. یکی از نکاتی که در انتخاب پارچه ی لباس بلوچی زنانه بسیار مورد توجه است، فرهنگ هر منطقه و قوم است. طرح و رنگ پارچه ی لباس بلوچی بسیار متاثر از سطح اجتماعی قبیله و شهر محل سکونت هر کدام از آن ها است. شاید هنگام خرید لباس زنانه بلوچی، این موضوع خیلی به چشم افراد غیر بلوچ نیاید. اما در بین مردم بلوچستان این موضوع به حدی مهم است که با نگاه به لباس هر فرد می توان متوجه شد او اهل کدام شهر و قبیله است.
یک مدل لباس بلوچی زنانه
یکی از مهم ترین نشانه های لباس بلوچی زنانه جیب بزرگ و ذوزنقه شکل آن است. استفاده از جیب در لباس بلوچی زنانه به نوعی به فرهنگ آنان بر می گردد. در فرهنگ بلوچی جیب لباس زنانه نشانه ی رشادت و شجاعت آنان است. به طوری که حتی به زنی که این ویژگی ها را نداشته باشد بی جیب می گویند.
انواع طرح و دوخت در لباس بلوچی زنانه
مهم ترین تفاوتی که باعث شده خرید لباس بلوچی زنانه مورد توجه عموم قرار بگیرد، طرح های خاص و سنتی آن است. این طرح ها که به صورت سوزن دوزی، خامه دوزی، آینه دوزی و سکه دوزی مورد استفاده هستند؛ هر کدام معنا و مفهوم مختص به خود دارند.
طرح هندسی که به صورت سوزن دوزی و خامه دوزی بر روی لباس ها اجرا می شود، مجموعی از خطوط زیگزاگی و مورب است که نشان دهنده ی در جریان بودن طبیعت و زندگی می باشد. خطوط راست و ساده نشان دهنده ی اتحاد و همبستگی نیز می باشند. مشابه این طرح ها را می توان در لباس های سنتی مکزیکی نیز مشاهده کرد.
از دیگر طرح های رایج در لباس بلوچی زنانه، نقوش حیوانات است. بنابر فرهنگ رایج در بلوچستان هیچ گاه از تصویر یک حیوان به صورت کامل در طراحی ها استفاده نمی شود. بلکه ایشان تنها از المانی که یک مفهوم مشخص را برساند به صورت سوزن دوزی بر روی لباس استفاده می کنند. مثلا از طرح پنجه ی شیر برای نماد قدرت، از طرح دم طاووس برای نماد زنانگی و جاودانگی، از نماد بال پرنده (کبوتر) به عنوان آزادی و عشق و… استفاده می نمایند.
اگر قصد خرید لباس بلوچی زنانه را دارید و می‌خواهید از یک طرح رایج استفاده کنید بهتر است به سراغ لباس هایی با سوزن دوزی ستاره ای بروید. نقوش کیهانی قدیمی ترین و زیباترین سبک طراحی در لباس بلوچی زنانه است. این طرح ها نشان دهنده ی درخشندگی، نیک اقبالی و تلالو هستند. در گذشته از این سبک طراحی برای نمایش وقایع تاریخی مانند جنگ ها، تولد ها و موارد این چنینی استفاده می شده است.
انتخاب نوع دوخت در خرید لباس بلوچی زنانه
همانطور که گفتیم، از موارد مهم و تاثیر گذار در قیمت لباس بلوچی زنانه نوع دوخت آن ها است. انواع دوخت ها شامل خامه دوزی، پریواردوزی، چاپی و پرکار می باشد. هر کدام از این طرح ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. به طور مثال در لباس های بلوچی مردم چابهار بیشتر از سبک چاپی استفاده می شود که طرح به صورت چاپ بر روی لباس اجرا می شود و تنها بخشی از لباس مانند سر آستین ها به صورت دستی دوخته می شوند.
خرید لباس بلوچی زنانه به سبک پرکار بیشتر مورد توجه اشراف زادگان است زیرا با توجه به سخت تر بودن دوخت پرکار، قیمت بالاتری نیز دارند. به طور مثال فرح پهلوی بسیار علاقه مند بود تا از سبک پر کار بر روی لباس های مجلسی خود استفاده کند. به این سبک دوخت توپر نیز می گویند. در این دوخت، طرح مورد نظر به صورت کوک های ریز و با زاویه 90 درجه بر روی لباس اجرا می شود.
پریوار دوزی نوعی سبک دوخت است که بیشتر در شهر ایرانشهر طرفدار دارد. در این سبک از اشکال لوزی بیشتر استفاده می شود که به صورت دوخت حصیری پر می شوند. در پریوار دوزی استفاده از آینه در طراحی بسیار رایج است.
خرید لباس بلوچی زنانه
استفاده از طراحی بلوچی در سایر لباس های زنانه
اگر علاقه مند به سبک طراحی بلوچی هستید اما قصد خرید لباس بلوچی زنانه را ندارید، می توانید از تکه دوزی بر روی سایر لباس ها بهره بگیرید. اکثر طراحی های بلوچی بر روی پارچه های مجزا دوخته می شوند و به صورت جداگانه فروخته می شوند. می توانید این تکه پارچه ها را با دوخت ریز و یا چسباندن بر روی لباس خود مانند شلوار لی، مانتو، کیف و… اضافه کنید. در بلوچی به این پارچه های طراحی شده زی آستین می گویند.
